Marta Wódz, Stały, dokładny, wieczny

Kuratorka: Karolina Puchała-Rojek

Stały, dokładny, wieczny to instalacja wideo, której tytuł nawiązuje do napisu wyrytego na postumencie pomnika znajdującego się na Ukrainie: „Stałe, dokładne, wieczne miejsce. Bardzo precyzyjnie, za pomocą specjalistycznych narzędzi stworzonych w Austro-Węgrach, z zastosowaniem skali południków i równoleżników, Środek Europy jest ustanowiony niezmiennie tutaj, 1887 r.”. Na poszczególnych projekcjach można zobaczyć miejsca uznawane za geograficzny środek Europy; od XVIII wieku takich punktów wyznaczono przynajmniej sześć, a w każdym z nich znajduje się pomnik oznajmiający, że właśnie to miejsce jest tym właściwym. Po raz pierwszy został on wyznaczony w 1775 roku przez polskiego astronoma – według jego wyliczeń Środek Europy wypada w Polsce, w miejscowości Suchowola, niedaleko Białegostoku. Obecnie najbardziej popularnym Środkiem Europy jest punkt niedaleko Wilna, w miejscowości Purnuskes, który został wyznaczony w 1989 roku przez francuskiego naukowca i zatwierdzony przez Francuski Narodowy Instytut Geografii. Jest to jedyny jak do tej pory przypadek, kiedy to badacze wyznaczyli centrum nie w swojej ojczyźnie. Chociaż każdy Środek Europy znajduje się na terenie innego państwa i dzielą je setki kilometrów, to w żadnym właściwie nic się nie dzieje, niczego szczególnego tam nie ma. Miejsca różnią się oczywiście pod względem krajobrazu, ale ich atmosfera jest zaskakująco podobna – jakby zawieszona w czasie, jakże odległa od wyobrażeń o centrum świata mitycznej, wiecznej Europy.

Marta Wódz (1993, Warszawa)

Mieszka i pracuje w Warszawie. Finalistka konkursu Artystyczna Podróż Hestii (2017), uczestniczka programu Young Talents by Magnum Photos and Canon (Visa pourl’Image 2017, Perpignan). W 2017 roku ukończyła studia magisterskie na Wydziale Sztuki Mediów Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie z wyróżnieniem rektorskim. W roku 2014 studiowała również w Instytucie Designu na Uniwersytecie w Lahti, realizując jednocześnie zajęcia na Uniwersytecie Aalto w Helsinkach. W swoich działaniach wykorzystuje głównie formy wideo i fotografię; najbardziej interesują ją tematy związane z kulturą, społeczeństwem i współczesnymi przemianami politycznymi.