Michał Łuczak, Wydobycie (2017–2018)

Urodzony i wychowany na Górnym Śląsku Michał Łuczak spędził w tym górniczym regionie większość swojego życia. Niemal stuletni dom, w którym obecnie mieszka z rodziną, powoli przechyla się z powodu długotrwałej eksploatacji złóż węglowych. Zapadanie się gleby i pojawianie niewielkich stawów w niektórych miejscach pobliskiego lasu to kolejne znaki nieustających ruchów ziemi. Teren, na którym stoi budynek, nękany jest wstrząsami o sile dwóch, czasami nawet trzech i pół stopnia w skali Richtera.

Węgiel, paliwo kopalne, wydobywany jest w przemyśle opartym przede wszystkim na pierwiastku ludzkim. Powstający ze szczątków starych drzew, widłaków i takich roślin jak paprocie czy skrzypy, które rosły trzysta milionów lat temu, przypominający czarny kamień, jest wciąż powszechnie wykorzystywanym surowcem energetycznym. Jednak Łuczak koncentruje się nie tylko na procesie geologicznym, ale również na fizyczności ludzi pracujących w kopalniach.

O górnictwie mówi się w wielu kontekstach – między innymi politycznym, społecznym, etnograficznym i ekologicznym. Dzięki temu powstaje złożony obraz wymykający się prostym kategoryzacjom. A co, jeśli usuniemy te złogi, kiedy zdejmiemy kolejne warstwy i odsłonimy to, co podstawowe: liczące miliony lat rośliny, skały, ludzi i ryzyko śmierci?

Michał Łuczak (ur. 1983) – fotograf, doktorant w Instytucie Twórczej Fotografii na Uniwersytecie Śląskim w Opawie (Czechy) oraz absolwent iberystyki na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. W swoich pracach przedstawia głównie Śląsk – górnicze zagłębie Polski. Przygląda się mniejszym społecznościom, wykorzystując je jako metaforę całego społeczeństwa. Twórca kilku książek fotograficznych (Brutal, nakład własny, Katowice 2012; Koło miejsca / Elementarz, z Krzysztofem Siwczykiem, Czytelnia Sztuki, Gliwice 2016; 11.41, z Filipem Springerem, nakład własny, 2016). Jego prace wyróżniano w takich konkursach, jak Magnum Expression Award, Mio Photo Award oraz Fotograficzna Publikacja Roku. Od roku 2010 jest członkiem kolektywu Sputnik Photos. Pracuje również jako kurator i edytor publikacji fotograficznych.