Rune Peitersen, Operatorzy i cele (2017)

Operatorzy i cele to opis wirtualnych relacji, jakie łączą operatorów dronów wykonujących zadania z jednostki wojskowej z celami znajdującymi się w odległym, nieokreślonym kraju. W konsekwencji rozwoju technologicznego fizyczna konfrontacja na ziemi przestaje być konieczna. Od czasu pierwszych bezzałogowych walk lotniczych ataki rakietowe coraz częściej przeprowadzane są przez operatorów zdalnie i w czasie rzeczywistym naprowadzających urządzenia znajdujące się w zupełnie innej części świata. Zmiany te w bardzo istotny sposób wpłynęły na wojny XXI wieku.

Jakie znaczenie mają one dla związku między kontrolerem i jego potencjalną ofiarą? Misternie skonstruowane wideo Peitersena wkracza w szarą strefę, wizualizując system ataku dronów i pokazując, jak działania wojenne redukowane są do połączenia nieustannej obserwacji i „polowania” drapieżnika. Ta nierówna walka staje się rzeczywista poprzez ukazanie, jak szarawy krajobraz odgrywa rolę pośrednika między operatorami i ich celami. Głos narratora przekształca obie strony działań w rzeczywistych bohaterów. Peitersen wykorzystuje materiał wizualny znaleziony w sieci: fragmenty filmów promocyjnych o wojskowych dronach i ich operatorach oraz zapisy z działań dronów.

Współcześnie często pokazuje się na ekranie obraz prezentujący określony wycinek rzeczywistości; drony i zdalnie sterowane systemy zapewniają natychmiastowe i nieustanne poczucie obecności. Jakby odległość „wyszła z mody”. Pomimo tego ufamy obrazowi i działamy według tego, co widzimy. Ta prawdziwa wirtualność jest podstawą wielu technik obserwacyjnych funkcjonujących w społeczeństwie, w przestrzeni publicznej, w naszych domach i jako strategia w konfliktach wykraczających poza staromodny konflikt o granice.

Rune Peitersen (ur. 1971 w Danii) mieszka i pracuje w Amsterdamie oraz Brukseli. W 1999 roku zrobił licencjat na haskiej Royal Academy of Art, a w 2001 magisterium we Frank Mohr Institute w Groningen. Prace Peitersena pokazywano w wielu krajach, artysta był również wyróżniany przez Fundację Mondriaana. Od 2001 roku reprezentuje go galeria Ellen de Bruijne Projects z Amsterdamu. Peitersen uczy w Academy of Art and Design St. Joost, prowadzi wykłady związane ze swoimi pracami, jest też współpomysłodawcą kilku inicjatyw artystycznych, w tym think tanku Platform Beeldende Kunst (Platformy dla Sztuk Wizualnych).